الگوی توزیع مکانی ماکروفون خاک در رابطه با روشنه تاج پوشش و پوشش کف جنگل در توده آمیخته راش

درک الگوی توزیع مکانی ماکروفون خاک بدلیل اثرات آن روی فرآیندهای اکوسیستم بسیار مهم است. لیکن اطلاعات کمی در این خصوص وجود دارد. درمورد تنوع زیستی ارگانیسم ها وجانداران خاکزی که ازاجزای مهم وکلیدی درهرسیستم اکولوژیکی هستند و در بهبود حاصلخیزی خاک و تولیدات زمین وپایداری اکوسیستم ها(ازطریق فرآیندهای بیولوژیک)نقش عمده دارند تحقیقات کمی انجام شده است. این تحقیق جهت بررسی الگوی مکانی پارامترهای تنوع زیستی ماکروفون خاک بررسی شد. تعداد 30روشنه در سه کلاسه کوچک (کوچکتر از 200متر مربع)، متوسط (600-200 متر مربع) و بزرگ (بزرگتر از 600 متر مربع) دسته بندی شد و علاوه بر نمونه برداری در داخل روشنه، در زیر تاج پوشش مجاور نیز نمونه گیری انجام شد. ماکروفون خاک با استفاده از 540 قطعه نمونه در دو عمق 10-0 و 30-10 سانتی متری خاک به صورت ترانسکت خطی با استفاده از نمونه برداری به روش دستی در قطعات نمونه ی به ابعاد10×10 جمع آوری شد و ویژگی های شیمیایی خاک شامل نیتروژن کل، مواد آلی، اسیدیته و نسبت کربن به نیتروژن در جنگل شصت کلاته استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفت.. شاخص های تنوع شانون، یکنواختی سیمپسون و غنای مارگالف محاسبه و با استفاده از آنالیز واریوگرافی، وضعیت تغییرات مکانی متغیرها مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین تاثیر ویژگی های شیمیایی خاک بر روی بیوماس ماکروفون خاک به وسیله تجزیه واریانس یکطرفه تعیین شد. نتایج نشان داد در خصوص همه متغیرها مدل واریوگرام کروی بهترین مدل است و دامنه تاثیر از37 تا1010 متر متغیر بود. شاخص اریبی و خطا نشان داد که متغیر غنای مارگالف در عمق 10 سانتی متری کمترین اریبی و متغیر یکنواختی سیمپسون در عمق 10 سانتی متری بیشترین اریبی را در برآوردها داراست. در نهایت با استفاده از کریجینگ بلوکی نقشه تغییرات متغیرهای بیوماس ماکروفون، تنوع شانون، یکنواختی سیمپسون وغنای مارگالف تهیه شد. نتایج همچنین نشان داد که تغییرات سطح روشنه اثر معنی داری بر کلیه ویژگی های شیمیایی و بیولوژیکی خاک مورد بررسی دارد. به طورکلی بیوماس، یکنواختی، غنا و تنوع ماکروفون خاک دارای الگوی توزیع مکانی مشخص و پیوستگی مکانی نمی باشد. دامنه تأثیرشاخص های مورد بررسی درمحدوده های نسبتا بزرگ رخ داده است که دلالت بر ساختار مکانی گسترده، پراکنش یکنواخت و در حقیقت پیوستگی مکانی بیشتر در مقادیر متغیر مورد نظر دارد. واریانس اثر قطعه ای بالا در این بررسی بیش از هر چیزی می تواند بیانگر تغییر پذیری ذاتی جمعیت وعوامل موثر محیطی بر روند تغییرات آنها باشد .بنابراین بررسی اثر فاکتورهای محیطی ازجمله ویژگی های خاک و پوشش گیاهی روی الگوی پراکنش مکانی ماکروفون خاک ضروری به نظر می رسد. واژگان کلیدی: الگوی مکانی، ماکروفون خاک، کریجینگ، تنوع زیستی، خاک understanding the spatial patterns distribution of soil macrofunna because of their effects on ecosystem processes is important but there is a little information about it. soil macrofauna biodiversity is the most important and has a key role in ecological systems. these have effects on soil fertility and terrestrial productivity and ecosystem sustainability but there are a little investigation performed about this. this study was conducted to determine whether soil macrofauna biodiversity parameters display spatial patterns. 30 gaps in three size classes including small (small than 200 m2), medium (200-600 m2) and large (larger than 600 m2) were classified in the gap and under canopy cover next to each gap. soil macrofauna were sampled using 540 sampling point along parallel transects in two depth of 0-10 and 10-30 cm, and soil chemical properties including total nitrogen (n), organic matter(om), ph and c/n ratio were also measured in the shastkola forest in the golestan province. soil macrofauna were extracted from 10×10 cm quadrate by hand-sorting procedure. abundance (number of animals), diversity (shannon h’ index), richness (simpson index) and evenness (margalov index) were analyzed using geostatistics (variogram) in order to describe and quantify the spatial continuity. result showed that the spherical variograms model was the best one for all variables. the range of influence was 37 m to 1010.90 m. finally, using block kriging, the map of the variables including macrofauna biomass, shannon index, simpson index and margalov index were produced. generally, biomass, evenness, richness and diversity have neither the spatial distribution pattern nor spatial continuity. the effect rang of indices occurred in a relatively vast area that shows a vast spatial structure, homogenous distribution and spatial continuity. in this study high nugget effect variance can be the indicator of natural variability in population and effective factors on its. therefore investigating the environmental factors including soil properties and vegetation cover on spatial distribution pattern of soil macrofauna seems to be necessary. key words: spatial pattern, soil macrofauna , kriging, biodiversity, soil